Smog – problem obecny nie tylko zimą

Powietrze w Polsce, na tle innych krajów europejskich, jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych. Główną przyczyną powstawania smogu jest tak zwana „niska emisja”, pochodząca z gospodarstw domowych. Szacuje się, że jest odpowiedzialna za 84% emisji bezo(a)pirenu oraz ponad 46% emisji pyłów PM 2,5 oraz PM 10. Na zły stan powietrza wpływ ma również transport drogowy i przemysł. Czy można zminimalizować występowanie tego zjawiska?

Co to jest smog i jakie są jego rodzaje?

Smog to gęsta mgła, którą tworzą tlenki: węgla, azotu, siarki oraz pyły PM 10, PM 2,5, które wraz z benzo(a)pirenem uznawane są za najbardziej szkodliwe. Jak groźne są to substancje, świadczy fakt, że w 2019 roku ponad 42 tysiące przedwczesnych zgonów spowodowane były przez pył PM 2,5. Stała kontrola jakości powietrza jest konieczna, gdyż pyły PM 10 i PM 2,5 są bardzo drobnymi cząsteczkami. Przenikając do dróg oddechowych, płuc, a nawet do krwiobiegu człowieka, przyczyniają się do osłabienia czynności płuc, nasilenia astmy oraz wpływają na rozwój nowotworów płuc, gardła i krtani.

Smog najczęściej pojawia się w okresie jesienno-zimowym, ale występuje również w miesiącach letnich. W związku z porą roku wyróżnić można jego dwa rodzaje:

• Smog kwaśny – zwany inaczej londyńskim, powstaje na skutek zanieczyszczeń oraz dużej wilgotności powietrza. W jego skład wchodzą tlenek węgla oraz dwutlenek siarki. Przyczyną jego powstawania jest głównie niska emisja (korzystanie ze starych pieców oraz niepełne spalanie paliw w celu ogrzewania pomieszczeń).
• Smog fotochemiczny – czyli smog typu Los Angeles, tworzący się ze związków występujących w spalinach samochodowych (tlenki węgla i azotu oraz węglowodory) pod wpływem wysokich temperatur. Ten rodzaj smogu dotyczy głównie dużych miast.

W jaki sposób można ograniczyć występowanie smogu?

Urządzenia, takie jak analizatory gazowe umożliwiają stały monitoring poziomu zanieczyszczeń zarówno w zakładach przemysłowych, jak i w stacjach monitorujących jakość powietrza w kraju. Dzięki kontroli emisji zanieczyszczeń można informować o zagrożeniu wynikającym ze złej jakości powietrza oraz wprowadzać działania minimalizujące to zjawisko. Zmniejszenie występowania smogu jest możliwe poprzez postępowania zmierzające do poprawy stanu powietrza, takie jak:

• wdrażanie nowszych technologicznie rozwiązań w przemyśle,
• wymiana pieców na nowsze, spełniające normy emisyjne,
• ogrzewanie domów paliwem dobrej jakości,
• ograniczenie emisji spalin (komunikacja miejska, spacer, rower),
• zwiększanie ilości terenów zielonych w miastach oraz na terenach zakładów przemysłowych.

Nawykiem powinno stać się sprawdzanie informacji podawanych przez instytucje, które prowadząc ciągły pomiar emisji pyłów. W dni, kiedy poziom pyłów zawieszonych w powietrzu jest alarmujący najlepiej pozostać w domu.